కిడ్నీ స్టోన్స్ (Kidney stones), వైద్యపరంగా నెఫ్రోలిథియాసిస్ (nephrolithiasis) అని పిలుస్తారు. ఈ రోజుల్లో కిడ్నీలో రాళ్లు ప్రజలలో బాగా కనిపిస్తున్నాయి. కిడ్నీలో రాళ్ల పరిమాణం చిన్నది లేదా పెద్దది కావచ్చు. కొన్నిసార్లు ఈ చిన్న రాళ్లు మన టాయిలెట్ ద్వారా బయటకు వస్తాయి. కానీ కొన్నిసార్లు వాటి పెద్ద పరిమాణం కారణంగా, వాటిని ఆపరేషన్ ద్వారా తొలగించాల్సిన అవసరం లేదు.
వివిధ కారణాల వల్ల కిడ్నీ స్టోన్స్ సంభవించవచ్చు. ఈ రోజు కిడ్నీలో రాళ్లకు కొన్ని కారణాలు మనం చెప్పుకుందాం.
Table of Contents
1. డిహైడ్రాషన్ లేదా నీళ్లు సరిగ్గా తాగకపోవడం
సరిపడా నీళ్లు తాగకపోతే, రాళ్లు ఏర్పడటానికి దారితీసే పదార్థాలు కిడ్నీలో పేరుకుంటాయి. మూత్రం కేంద్రీకృతమై రాళ్లు ఏర్పడే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
2. తగినంత కాల్షియం తీసుకోకపోవడం
ఆహారం ద్వారా తగినంత క్యాల్షియం తీసుకోకపోయినా కిడ్నీలో రాళ్లు ఏర్పడే అవకాశం ఉంది. తగినంత క్యాల్షియం లేకపోతే, ఆక్జలేట్‌ లెవెల్స్ శరీరంలో ఎక్కువైపోతాయి. అందువల్ల , మూత్రంలో ఆక్జలేట్‌ స్థాయులు పెరిగి రాళ్లు ఏర్పడొచ్చు.
3. అధిక డైటరీ ఆక్సలేట్
ఆక్సలేట్ అధికంగా ఉండే ఆహారాన్ని తీసుకోవడం మీ మూత్రంలో ఆక్సలేట్ స్థాయిలు అధికంగా ఉండడానికి కారణం. ఇది ఆక్సలేట్ రాళ్లకు దోహదం చేస్తుంది.
కొన్ని పండ్లు , కూరగాయలు, ఆకుకూరలు, అలాగే గింజలు మరియు చాక్లెట్లు ఇవి ఎక్కువగా ఉంటాయి. మీరు ఈ ఆహారాలను తిన్నప్పుడు మీ శరీరం ఆక్సలేట్ పదార్థాన్ని గ్రహిస్తుంది. మీ మూత్రంలో కాల్షియం లేదా ఆక్సలేట్ ఏకాగ్రత పెరగడానికి ఇతర కారణాలు విటమిన్ డి అధిక మోతాదులో తీసుకోవడం.
4. అధిక ఆహార సోడియం
అధిక ఉప్పు తీసుకోవడం మూత్రంలో క్యాల్షియం స్థాయులు పెరిగేలా చేస్తుంది. ఇది రాళ్లు ఏర్పడటానికి ప్రోత్సహిస్తుంది.
5. కిడ్నీలో రాళ్ళు వంశపారంపర్యంగా కూడా వస్తాయి.
కుటుంబంలో ఎవెరికైనా కిడ్నీలో రాళ్ల సమస్య ఉన్న ఉంటే ఆ కుటుంభంలో వేరే వారు కూడావంశపారంపర్యంగా వాటిని అభివృద్ధి చేయడానికి ఆస్కారం ఉంది .
6.యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు
కొన్ని బ్యాక్టీరియా స్ట్రువైట్ రాళ్లు ఏర్పడే అవకాశాన్ని పెంచుతుంది.
7. హై డైటరీ ప్రొటీన్
మటన్, బీఫ్ , పోర్క్ వంటి యానిమల్ ప్రొటీన్‌తో కూడిన ఆహారాలు మూత్రంలో కాల్షియం స్థాయిలను పెంచుతాయి. ఇది కాల్షియం రాళ్లకు దారితీస్తుంది. మాంసం, చికెన్‌, గుడ్లు, సముద్ర రొయ్యలు, చేపల వంటివి ఎక్కువగా తింటే మూత్రంలో యూరిక్ యాసిడ్ మోతాదులు పెరుగుతాయి. ప్రోటీన్‌ను మరీ ఎక్కువగా తీసుకుంటే రాళ్లు ఏర్పడకుండా చూసే సిట్రేట్ స్థాయులు కూడా పడిపోతాయి.
8.ఊబకాయం
మూత్రపిండాల రాళ్ళు ఏర్పడటానికి ఊబకాయం మరొక కారణం. అధిక బరువు ఉండటం వల్ల మూత్రంలోని పదార్థాల సమతుల్యత దెబ్బతింటుంది. ఇది రాళ్లు ఏర్పడటానికి దోహదం చేస్తుంది.
9. కొన్ని వైద్య పరిస్థితులు
గౌట్, హైపర్‌పారాథైరాయిడిజం (HYPERPARATHYROIDISM) వంటి పరిస్థితులు కిడ్నీ స్టోన్ అభివృద్ధికి దోహదం చేస్తాయి. గౌట్:గౌట్ ఉన్నవారిలో రక్తంలో యూరిక్ యాసిడ్ పేరుకుపోతుంది. కీళ్ళు మరియు మూత్రపిండాలలో స్ఫటికాలు ఏర్పడవచ్చు.
హైపర్‌పారాథైరాయిడిజం: పారాథైరాయిడ్ గ్రంధులు అధిక హార్మోన్లను రిలీజ్ చెయ్యడం వల్ల మీ రక్తం మరియు మూత్రంలో కాల్షియం స్థాయిలు పెరుగుతాయి
క్రోన్’స్ వ్యాధి మరియు అల్సరేటివ్ కొలైటిస్ వంటి ప్రేగు వ్యాధి ఉన్నవారిలో మూత్రపిండాల రాళ్ళు సాధారణ సమస్య. ఇటువంటి వారిలో పేగు నుండి అదనపు ఆక్సలేట్‌ను గ్రహించబడతాయి. కాబట్టి మీ మూత్రంలో ఇవి ఎక్కువ అవుతాయి.
10. మందులు
డైయూరిటిక్స్ (మూత్రవిసర్జన కలగాచేసేవి ) మరియు కాల్షియం ఆధారిత యాంటాసిడ్లు వంటి కొన్ని మందులు మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు ఏర్పడే ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి. సిప్రోఫ్లోక్సాసిన్ మరియు సల్ఫా యాంటీబయాటిక్స్‌తో సహా కొన్ని
HIV మరియు AIDS చికిత్సకు ఉపయోగించే మందులు కూడా కారణం కావచ్చు
11. అనియంత్రిత మధుమేహం
కిడ్నీ స్టోన్స్, డయాబెటిస్‌ మధ్య డైరెక్ట్‌ రిలేషన్‌ ఉందని అంటున్నారు డాక్టర్ మల్లేశ్వర రావు గారు . కంట్రోల్లో లేని మధుమేహం మూత్రంలో రాళ్ల నిర్మాణానికి దోహదపడే కొన్ని పదార్ధాల స్థాయిలను పెంచుతుంది.అంతే కాకుండా మధుమేహం ఉన్నవారిలో ఎసిడిక్‌ మూత్రం ఉంటుంది. అలాగే వీళ్లకి యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు వచ్చే అవకాశం కూడా ఎక్కువే . ఇది స్ట్రువైట్ రాళ్లు ఏర్పడే అవకాశాన్ని పెంచుతుంది.
12. కొన్ని ఆహారాలు
సోడా, ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు మరియు పంచదార పానీయాలతో సహా కొన్ని ఆహారాలు కిడ్నీ స్టోన్ ప్రమాదంతో ముడిపడి ఉండవచ్చు.
13. అధిక విటమిన్ సి తీసుకోవడం
విటమిన్ సి సప్లిమెంట్లను ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల ఆక్సలేట్ రాళ్లు ఏర్పడతాయి.
14. తక్కువ సిట్రేట్ స్థాయిలు
సిట్రేట్ రాళ్లు ఏర్పడకుండా నిరోధిస్తుంది. కాబట్టి మూత్రంలో తక్కువ స్థాయి సిట్రేట్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
క్రానిక్ డయేరియా, కొన్ని మందులు, దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండ వ్యాధి, హైపోకలేమియా (తక్కువ పొటాషియం స్థాయిలు), హైపోమాగ్నేసిమియా (తక్కువ మెగ్నీషియం స్థాయిలు), కొన్ని వైద్య పరిస్థితులు, వంశపారంపర్య కారకాలు, కొన్ని ఆహారాలు, జీర్ణశయాంతర రుగ్మతలు సిట్రేట్ తక్కువగా ఉండడానికి కారణాలు
15. సెడెంటరీ లైఫ్‌స్టైల్
వ్యాయామం చేయకపోయినా, శారీరక శ్రమ లేకపోవడం వల్ల మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు ఏర్పడే ప్రమాదం ఉంది.
16. కొన్ని సర్జరీలు
గ్యాస్ట్రిక్ బైపాస్ సర్జరీ లాంటి శస్త్ర చికిత్సలు మూత్రపిండాల్లో రాళ్లకు దారితీయవచ్చు.
17. మూత్ర విసర్జన అడ్డంకిని కలిగించే పరిస్థితులు
సాధారణ మూత్ర ప్రవాహానికి అంతరాయం కలిగించడం వల్ల కొన్ని జబ్బులు మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు ఏర్పడటానికి దారితీస్తాయి
మూత్ర విసర్జన అడ్డంకిని కలిగించే మరియు కిడ్నీ స్టోన్ ఏర్పడటానికి దోహదపడే కొన్ని పరిస్థితులు :
ప్రోస్టాటిక్ హైపర్‌ప్లాసియా – BPH: BPH అనేది ప్రోస్టేట్ గ్రంధి యొక్క వాపు. ఇది మూత్రాశయం నుండి మూత్ర ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది.
యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లు (UTIలు): తీవ్రమైన UTIలు మూత్ర నాళంలో వాపును కలిగిస్తాయి. ఇది మూత్రం అడ్డంకులకు దారితీస్తుంది . మూత్రం యొక్క సాధారణ ప్రవాహాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. రాళ్లు ఏర్పడటానికి దోహదం చేస్తుంది.
యురేత్రల్ స్ట్రిచర్ : మూత్రాశయం నుండి శరీరం వెలుపలికి మూత్రాన్ని తీసుకువెళ్లే గొట్టం అయిన మూత్రనాళం యొక్క సంకుచితం. ఈ సంకుచితం మూత్ర ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది . కిడ్నీ స్టోన్ అభివృద్ధి ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
పుట్టుకతో వచ్చే లోపాలు : కొంతమంది వ్యక్తులు మూత్ర నాళంలో నిర్మాణపరమైన అసాధారణతలతో జన్మించవచ్చు. ఇది మూత్ర విసర్జనను అడ్డుకోవడం మరియు సాధారణ మూత్ర విసర్జనకు ఆటంకం కలిగిస్తుంది. మూత్రపిండాల్లో రాళ్ల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
న్యూరోజెనిక్ బ్లాడర్: న్యూరోజెనిక్ బ్లాడర్ అనేది మూత్రాశయం పనితీరును నియంత్రించే నరాలు దెబ్బతిన్న స్థితి. ఇది మూత్రాశయం ఖాళీ చేయడంతో సమస్యలకు దారి తీస్తుంది. రాళ్లు ఏర్పడే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
